قەولێ سلاڤێت مەلکێ کەریم
پێشگۆتن :
ناڤەڕۆکا ڤی قەولی ژ مەڕا خویا دکەت
کو دڤێت هەردەم خودێ ل سەر زار و زمان و هزر و بيرێت مە دابت و خێر و دوعا و پەروەستەبون ژێڕا یا فەرە ، چونکی ئەو ئافرێنەرێ هەموو زێندیایە و ئەم بەندەیێن وینە و دەروێشێن رێیا خودێنە ، دا کو ل ڤێ دنيايێ د رووسپی و سەرفەرازبن د ناڤ جڤاک و خەلکێدا ، ئەف تێکستە دیاردکەت گەلەک کەس هەنە لسەر رووێ ڤێ دنیایێ پرسیارا رێیا ئیمانێ و پرسیارا خودێ ناکەن ،گوهداریا قەول و بەیت و شیرەت و راسپاردێن ئۆلى ناکەن و پرسیارا چاکی و باشیێ ناکەن هزرا خێر و خێراتا ناکەن و حەلال و حەرامیێ ژ هەڤ جودا ناکەن بەلکو ب وی (مراری) ئانکۆ ب مالێ دنیایێ ڤە دمژولن و خودێ ب هەق نەناسن و د دووری خودێنە و چوو ژ رێیا ئیمانێ نزانن ، بەلێ هەر کەسێ ب تنێ ب مالێ دنیایێ بگرت ل داویێ وێ پۆشمان و سەرگردان بت ، چونکە مرۆڤ ل ڤێ دنیایێ مێڤانە و ئاخرەت وارە ، ئەو کەسێن ب تنێ ب مالێ دنیایێ ڤە دمژوول چوو خۆشی و ئارامیا دنیایێ نابینن و هەست ب خودێ ناکەن و ل تەنگاڤیا نزانن چی بکەن یان ژی ب چی رەنگی خۆ خلاس بکەن و ل رۆژا ئاخرەتێ(هەق و حسابێ) دێ گونەهباربن و دێ گەلەک پۆشمان بن و جهێ وان دێ دۆژەبت ، لەوما دڤێت مرۆڤ هەردەم هزر و کار و کریارێن چاک و باش بکەت هزرەکا مرۆڤی ل دنێ بت و هزرەکا مرۆڤی ل ئاخرەتێ بت ل ڤێ دنێ خێر و خێراتا بکەت و دوعا و درۆزا بكەت و خۆ نێزیکی خودێ بکەت و دگەل دایک و باب و دۆست و هەڤال و خەلكى حەموويێ یێ راست و راستبێژبت و خۆ دوربکەت ژ فند و فێل و حیلە و حەرامیێ ، راستی رێیا خودێیە دڤێت مرۆڤ هەردەم ئی راست بە دگەل حەموو خەلكێ و يێ ئەنیەت باش بە ، چونکە راستی رەوشتەکی بەرزێ هەر مرۆڤەکی یە و ناسنامە و (خودیکا - قۆتیکا ـ ئاوێتە) مرۆڤییە دناڤ جڤاکیدا و هەروەسا ل جەم خودێ ژی ، ئەگەر رەوشتێ تە ئی باش بت ئەڤە تە ئەرکانا ئێزدیاتیێ ب جهئینا ، چونکە راستی رێیا ئیمانێ یە و رێیا هەقیێیە و رێیا خودێیە و هنجی مرۆڤێ ب راستیێ بگرت دێ ل دنێ و ئاخرەتێ ئی رووسپی و سەرفەرازبت ، هەروەسان دڤێت مرۆڤ نە ئی نەفس بلند بت بەلکو ئی نەفس کند بت و ژ کەسی نەقەحەره بەلکو حش حەموو کەسان و حەموو موخلقان بکەت ، و قەول دبێژە هەرن جەم یەک و دوو و ژ هەف نەقەحەرن چنکو ئەف دنيايه ب و براتی و موحەبەتێ و ناسكرنێ يه خۆشه ، و هەر وەسا ئەف قەول دبێژە ئەگەر تو کەسەکی کار خراب بووی و نە ئی ل سەر رێیا ئیمانێ بوی و بشتی هنگی تە رێیا هەق ناسی تو هاتیە سەر رێیا ئیمانێ و رێیا راست ل سەر وێ رێیێ بمینە و ل سەر وێ رێیێبە و بەرنەدە و نەگهۆرە رێیا خودێ رێیا راست رێیا ئیمانێیە ، و دناڤەرۆکا ڤی قەولیدا (بۆر) ئانکو هەسپ ب ڕامانا نەفسێ هاتیە مينا فەلسەفا بتریا قەولان بۆ نمونە دەمێ دبێژت(ل بۆرێ حور سواربن) ئانکو نەفسا خۆ و ئینیەتا خۆ سافی بکەن و د دل پاقژ و هزر پاقژبن و بلا کارێ وه ئى باش بت ، و دەمێ سەبەقە دبێژت (هوون سوار نەبن ل بۆرێت سەركێش) ئانکو ل دوف نەفسا خۆ نەچن ئەگەر نەفسا وە تشتێت خراب بخوازت ۰
ئەڤە ژی دەقێ قەولی یە
سلاڤێت مەلكێ كەريم
ب دەستوری خودێ۰
1- سلاڤێت مەلكێ كەريم
ببن ئاشقێ سوڕا بەريم .
ب مال و سەری وێ سوڕێ بپەرسین٠
* * *
2- سوڕا پێ دپەرستن خالقە .
موحبێ دلا مابوو مالقە۰
زۆر هاتنە دنێ دریهسپی نە دبالقە۰
* * *
3- زۆر هاتنە حەددێ مێرا۰
ئەوان گوهێ خۆ ل مەعنیا نەدگێرا۰
نەدزانی ژ کو تێ شەر و خێرا ؟
* * *
4ـ زۆر كەفتنه بەحرێت تاری۰
ئەو د مژول بوون ب وی مراری.
ئاشقێت مالێ دنیایێ چوو ژ رێیا ئیمانێ نە دبژاری۰
* * *
5- ئەو مرارە ئی ب خوینە.
هوون ژئێك مەگرن كەرب و كينه .
ئەف فێنە فێنيەكا دەرەوينه .
* * *
6- سەرا وى مراری.
ژ ئێك مەگرن دل ساری۰
دنيا يه خۆشه ب موحەبەت و براتی و ياری.
* * *
7- گاڤا غەدرا نەفسێ چووه .
هەکە جەنگێ ملیاکەتا ل دووره .
غەدر ڤەدگەرییە زووه.
* * *
8- هوون بەتال مەكەن جەنگی .
ل با يەك و دوو روونن ب هەڤدەنگی ۰
ئيمان دهێته ناسكرن ب ڤی رەنگی.
* * *
9ـ دبێژمە وە ژ حاله .
هنجييێ دلێ خۆ نەكەت سيقاله .
مينا كەڤنە خرابەكە ئەڤە سەد سالی ئی ڤالا.
* * *
10- دلێ خۆ ب سيقال كەن .
سوڕا مير كنار كەن ٠
ژ ئەو پاش قەستى بال كەن .
* * *
11- هوون دلێ خۆ سیقال کەن۰
سوڕا میر دخەیال کەن۰
هەردەم قەستا بال کەن۰
* * *
12ـ ئێکانێ ژ خۆڕا ب گيان بن .
سەر و مالێ خۆ ب شكرا دن .
ديندارا سلتان ئێزی ب ڤێ يەكێ دئێتە ستاندن .
* * *
13- ئێکانیێ ژ خۆرا ب غيرەتكەن .
رێيا سلتان ئێزى ب جەعدەكەن .
گيانێ خۆ ل بەر پەدشاديێ خۆ ب عزەتكەن .
* * *
14- چێبن و گهۆرنەکەن۰
رێیا هەقیێ رێیا سلتان ئێزی ژبیرنەکەن۰
دا ل رۆژا ئاخرەتێ روحا وە ب عەزیەت نەکەن۰
* * *
15ـ دبێژمه وه يا جێش .
هون سوار نەبن ل بۆرێت سەركێش .
ل مەزن مەيدانا مەلەكا زۆر خەندەک دئێنە پێش۰
* * *
16- ل بۆرێ حور سواربن .
ل قەولا گوهدار بن .
ب حەموو موخلقاڕا يار بن .
* * *
17- هەقە بناسێ نەفسێ.
ل رويێ ڤێ مەجلسێ.
مێر ئی خلاسه ب پرسێ٠
* * *
18- نەفسا یە ناس بێ۰
دێ دبەحرا گراندا غەواس بێ۰
تەبایا خەلکێ خاس بێ۰
* * *
19ـ فەقیرى يه ب جۆرە۰
هنجیێ نەفسا وی یە ل ژۆرە۰
ئەو زوو دکەڤت ژ بۆرە۰
* * *
20ـ هنجیێ نەفسا وی یە ل خواربت۰
سوڕا میر ل کناربت۰
ئەو دێ دایم ب میر ڕا هەڤال بت۰
* * *
21ـ هجیێ نەفسا وی یە خوارە۰
ماشێ میرێ خۆ ب حەلالی نەدخوارە۰
ژ شەرمێڕا ئی حەلالە۰
* * *
22ـ هنجیێ ب حەرامی بخۆت ماشە۰
ژ دیوانا جندیا ئەوی حاشا۰
سلتان ئێزی دێ وی هاڤێشتە پاشە۰
* * *
23- نەیە ب زۆرە و نەیە ب زارە ۰
تو ژ بلندیا وەرە خوارە ۰
رێیا خودێ ب راستیێ یە دیارە۰
* * *
24ـ راستی یە رێزانە۰
رۆنایا دلانە۰
راستی رێیا ئەزدانە۰
* * *
25ـ نەفسا بلند نەیە رێزانە۰
راستی رێیا مێرانە۰
چیای پێ گرتی مەکانە۰
* * *
26ـ راستی مەعریفەتە۰
هنجی مێرێ قەنج تەربیەتە۰
ل دنێ و ئاخرەتێ ئەو ئی ب عزەتە۰
* * *
27ـ راستی بنیات خاسە۰
ژ خاسا ئەو کاسە۰
هنجيێ خودێ خۆ بناسە۰
ئەو روح ل با خودێ خۆ یە خاسە۰
* * *
28ـ راستی بنیات زێرە۰
وان جندیا دگێرە۰
ئی هەردەم هیڤی بخودێڕە٠
ئەوێن دایم مەعامەلەتا وان بخودێڕا۰
* * *
29ـ راستی بنیات زێر بوو۰
هنجیێ بەر ب پێ بوو۰
دخوار و ژێ نەی تێربوو۰
* * *
30ـ بۆرێ خۆ لغاف کەن۰
رێیا هەقیێ قەنج چاک كەن۰
ل میرێ خۆ سلاڤ کەن۰
* * *
31ـ بۆرێ حڕێنا نەکە۰
رێیا هەقیێ ژبیرنەکە۰
هەرە ل دۆستێ خۆ سلاڤبکە۰
* * *
32ـ دبێژمە وە یا ساقی۰
شرۆڤەبکە هەقی۰
دڤێ دایم بۆرێ وە ئی ب لغاف بی۰
* * *
33ـ ژ بۆرى ڤەبە وەختێ هەرە۰
لغافا راستیێ بدە سەرە۰
خودانێ بۆرى سەر پشتا وی گۆیکەرە۰
* * *
34ـ دبێژمە وە گەلی ئێزدیا۰
هنجیێ رێیا ئیمانا خو بناسيە۰
ئەوی هون کر ب مەعنیا۰
* * *
35ـ هنجیێ رێیا خودێ خۆ بناسە۰
ئەو دیوارەکی ژ ئەساسە۰
ئەو روحەکە ل بەر پەدشێ خۆ گەلەکە خاسە۰
* * *
36ـ هنجیێ گیرڤانێ هەقیێ ل بەرە۰
حسابەکە زۆرە ل سەرە۰
* * *
37ـ هنجیێ گیرڤان ب راستی ل بەرە۰
دێ چتە دیوانا ب مال و سەرە۰
* * *
38ـ فەقیری ئەرکانەکی چێیە۰
دەروێشەکی خۆڤەکێ یە۰
ئێ دایم باقی هەر خودێ یە۰
ئەم دکێمین و خودێ ئی تەمامە۰
ـــــــــــــــــــــــــــ
فەرهەنگۆک :
۱ـ سلاڤێت مەلكێ كەريم : مەلکێ کەریم ناڤەک ژ ناڤێت خودێ یە ، ئانکو تاوسی مەلەکە ، و رامانا (سلاڤێت مەلكێ كەريم) ئانکو شیرەت و راسپاردێن تاوسی مەلەک بۆ مرۆڤان۰
۲ـ بەریم : بەرێ ، کەڤن ، قەدیم۰
۳ـ مالق : ژ پەیڤا عەرەبی (مُعلق) هاتیە رامانا دالەقاندی ، هەلاویست ددەت۰
٤ـ بالق : ژ پەیڤا عەرەبی(بالغ) هاتیە ل ڤردا رامانا مرۆڤێ گەهشتی دهێت ۰
۵ـ مرار : گۆشتێ حەرام یێ بێهن کەفتیێ و گەنی بووی ، بەلێ د سەبەقێدا ب رامانا (مالێ دنیایێ ) دهێت ، سەبەقە دخوازە بێژە کو هندەک مرۆڤ ل دنیایێ هەینە ل دوف تەمایا مالێ دنیایێ کەتنە و وان های ژ خودێ و ئیمانێ و خێرێ و کارێ باش نینە و هزارا ئاخرەتێ ناکەن و ل بیرا خۆ نائینن ۰
٦ـ فێن : دنیا ، دەم ! سەبەقە دخوازە بێژە ژ بەر مالێ دنیایێ ژ ئێک و دوو نەقەحەرن و دلێ خۆ ژێک نەهێلن ، ئەڤ دنیایە یە فێلبازە و دێ وە د سەردا بەت هون ژ هەف نەقەرن ئەف دنیایە ب تفاقێ و خۆشيێ و براتیێ یە خۆشە٠
۷ـ یار : خۆشتڤی ، موحب ! دەمێ دبێژە( ب هەموو موخلقاڕا یاربە ) ئانکو حش حەموو کەس و موخلقان بکە هەکە ل سەر چی باوەری و چ ملەت بە ، چنکو ل گۆر ئێزدیاتیێ کەسێ ئێزدی بت و بڤێت دگەل خودێ بت نابت ب چ شێوا ژ خەلکێ بقەحەرت۰
۸ـ سیقال : هوون ، هێنک ، فێنک.(طمئنينه)٠
۹ـ عەزیەت : ئێشاندن۰
۱۰ـ جێش : رێزان ، زانایێن ئۆلی ۰
۱۱ـ بۆر : ئانکو هەسپ ل ڤردا ب رامانا (نەفس) دهێت۰
۱۲ـ لغاف : هەفساڕ ، ل ڤردا رامانا گرتنا نەفسێ ددەت۰
۱٤ـ جندى : ئەوێن ل پێ رێیا خودێ دچن ، مۆمن۰
۱۵ـ خاس : چاک ، باش ۰
۱٦ـ خەندک : کەند و کۆر ، جهێن بلند و رێیا نەخۆش۰
۱۷ـ خۆڤەکێ یە : ژ خودێ ترس ۰
۱۸ـ نەیە زۆرە و نەیەب زارە : ئاکو رێیا خودێ نەيه ب زەحمەته و نه ب خورتییە و نە بەس ب ئاخفتنێيه۰
۱۹ـ جەنگ : ترس ۰
۲۰ـ هەڤدەنگ : ئێک رێزی۰
۲۲ -ناسێ نەفسێ : ئانکو ناسینا خۆ سەبەقە دخوازە بێژە دڤێت مرۆڤ خۆ بناست و هەر وەسا خودێ بناست ۰
۲۳ـ نەفسا یە ناس بێ : کەسێ خۆ بناست ! ل ڤردا ئانکو مرۆڤێ خۆ ناسبکە و خودێ بناسە دێ د ژیاناخۆدا ئی سەرکەفتی بت و دێ کارت ل بەرامبەر ئاریشێن ژیانا خۆ بسەكنت مینا غەواسی د بەحرێدا چنکو ئەو وێ خۆ دناست و وێ خودێ دناست و رێیا خودێ دناست ئانکو ئەو کەسەکی زانایە۰
۲٤ـ توو ژ بلندیا وەرە خوارە : خۆ مەزن نەکە ۰
۲۵ـ تۆک : جلەکە سپی و نازکە ! و دڤێت مرۆڤێ ئێزدی دبەرخۆ بکە و دەمێ مرۆڤی دبەرخۆکر دڤێت کار و هزرێت مرۆڤی وەکی وێ جلکێ ئی پاقژ و سافی بن ۰
۲٦ـ زۆر هاتنە دنێ دریهسپی نە دبالقە : سەبەقە دخوازە بێژە هندەک هەنە دان عەمرن ئانکو ب عەمری د مەزنن و د ریهسپینە لێ بەلێ ب ئیمانێ و ناسینا خودێ و رێیا خودێ تشتکی نزانن لەوما سەبەقە دبێژە نەگەشتنینە ئانکو دژیانا خۆدا نە د زانانە مینا گەنجەکی نوهاتی و شاشیا بکەت۰
٢٧- فەقیر : ئەو کەسێ بۆ خودێ خۆ دشکینت و خۆ دوری خۆشی و لەڤزەتێن دنیایێ دکەت و جۆتبونێ ناکەت ئانکو نا زەوجت بەلکو بتنێ عەبادەتێ دکەت و دبتە ئاشقێ خودێ۰
۲۸ـ سەرکێش : سەر بەردای ئانکو نە ئی کۆنترۆلکری ! ل ڤردا رامانا نەفسا خراب ددەت ،
و دەمێ سەبەقە دبێژت (هون سوار نەبن ل بۆرێت سەركێش) ئانکو ل دوف نەفسا خۆ نەچن ئەگەر نەفسا وە تشتێت خراب و نە ئی ل رێیا خودێ بخوازت۰
۲۹ـ ل بۆرێ حور سواربن : ئانکو نەفسا خۆ و ئینیەتا خۆ سافی بکەن و د دل پاقژ و هزر پاقژ بن و خوان کارێت باش بن ، و پەیڤا حور ئانکو دل پاقژ و هزر پاقژ ۰
٣٠- سيقال : ئارامی و تەنایی و هێنک ، فێنک ۰
۳۱ـ سوڕا مير كنار كەن : ئانکو ئیمانا خۆ بهێز کەن و نە د شکداربن ، سەبەقە دخوازە بێژە ئیمانا خۆ قەوی بکە و پاشی پشت راست قەستا خودێ بكه بۆ هیڤیێت خۆ و ئی پشت راستبە خودێ دێ باشی بۆتە کەت۰
٣١- سوڕا میر دخەیال کەن : ئانکو بلا هەردەم خودێ د هزر و بیرێن تە دابت۰
۳٢ـ هنجیێ نەفسا وی یە ل ژۆرە۰ ئەو زوو دکەڤت ژ بۆرە : ئانکو هنجی کەسی نەفس بلند و خۆ ببینە ئەو نکارە ل سەر رێیا خودێ بە و دێ ل دوف نەفسا خۆ چت و شاشیا کەت و دێ رێیا خودێ بەردەت مینا سوارچاکەکی ل سەر سوارێ خۆ یێ بێ هێز و تاقەت بت ونکارت کۆنترۆلێ ل سەر سوارێ خۆ بکەت چنکو زێدە یێ پشت راستبوو و یێ بێ ئاگەهبوو لەوما دێ ژ سەر سوارێ خۆ کەڤت ، لەوما دڤێت مرۆڤ ئی نەفس کند بت هەتا ل سەر رێیا خودێ و رێیا ئیمانێ بمینە و بەردەوام بە۰
۳٣ـ هنجیێ نەفسا وی یە ل خواربت ، سوڕا میر ل کناربت ، ئەو دێ دایم ب میر ڕا هەڤال بت : سەبەقە دخوازە بێژە هنجی کەسێ نەفس کند بت و ئیمانا وی یە ب هێز و قایم بت و نە ئی ب شک بت ئەو کەسە دێ ئی نێزیکی خودێ بت مینا هەڤال ئانکو دێ خۆشتڤیێ خودێ بت و دگەل خۆدێ بت۰
۳٤ـ هجیێ نەفسا وی یە خوارە : هنیێ نە ئی راست و راستگۆ و دژیانا خۆدا نە ئی ل سەر رێیا راست بوو بەلکو ل سەر رێیا خوار دمەشیا و دچوو۰
۳٥ـ راستی بنیات خاسە ، ژ خاسا ئەو کاسە۰
هنجيێ خودێ خۆ بناسە ، ئەو روح ل با خودێ خۆ یە خاسە :
ئانکو راستی رێیا راستە و ئەڤە رێیا خاسا و چاکا یە و هنجیێ خودێ خۆ باش بناسە روحا وی ل جەم خودێ یە ب رومەتە و یە باشە و پەیڤا خاس ئانکو باش ۰
۳٦ـ راستی بنیات زێرە ، وان جندیا دگێرە ،
ئی هەردەم هیڤی ب خودێڕە ،ئەوێن دایم مەعامەلەتا وان بخودێڕا :
ئانکو راستی رێیا خودێ یە و مینا زێرە و بۆ وان کەسايیە ئەوێن هیڤیا خۆ دگەهینە خودێ ب راستی و دایم ل پێ رێیا خودێ دچن و ژیانا خۆ مینا خودێ دڤێت ب رێڤەدبەن و چ کاران ناکەن خۆ قەولێن خودێ ب شاشی و گونەھ دانابیت ۰
۳٧ـ راستی بنیات زێر بوو ، هنجیێ بەر ب پێ بوو ، دخوار و ژێ نەی تێربوو :
ئانکو راستی و هەقیا خودێ مینا زێرە و هنجی کەسێ خودێ ناسی و ل پێ رێیا خودێ چۆ چ جاران ژ وێ رێیێ تێر نابت بەلکو هەردەم دخوازە ل پێ رێیا خودێ بە چنکو هەستکرن ب خودێ نەفسێن پرسی بۆ ئارامی و خۆشیێ تێردکەت و ئارامیێ ددلێ مرۆڤیدا پەیدا دکەت هەروەکو دقەولێ (سورا) هاتی و دبێژە ئەو سور ئانکو خودێ نەفسێن برسی تێر دکەت۰
۳٨ـ بۆرێ خۆ لغاف کەن ، رێیا هەقیێ قەنج چاک كەن ، ل میرێ خۆ سڵاڤ کە :
ئانکو کارێن خۆ و هزرێن خۆ باشبکەن و نەفسا خۆ بگرە و ل دوف نەچە و دوعایا بۆ میرێ خۆ ئانکۆ بۆ خوداێ خۆ بکە و خۆ نێزیکە۰
۳٩ـ دڤێ دایم بۆرێ وە ئی ب لغاف بی : ئانکو دڤێت هەردەم وە های ژ نەفسا خۆ هەبە و ل دوف نەچن و هەردەم خودێ ل بیرا وە بە۰
٭ ل سەبەقا ئێکێ و دووێدا هندک قەولبێژ ب ڤی رەنگی دبێژن ۰
سلاڤێت مەلکێ کەریم
ئەز بوم ئاشقێ سورا بەریم
ب مال و سەری ئەو سور دپەرستیم
***
سوڕا پێ دپەرستن خالقە .
موحبێ دلا مابوو مالقە۰
زۆر هاتنە دنێ دریهسپی نە دبالقە
بەلێ ئەگەر ئەم باش گوهێ خۆ بدەنە قەولی ناڤێ وی (سلاڤێت مەلکێ کەریم) ئانکو شیرەتێن مەلکی کەریم و مەلکێ کەریم ناڤەک ژ ناڤێت خودێ یە ل ڤردا ئەو وێ شیرەتان دکە چاوا ئەو دێ بێژت :
ئەز بوم ئاشقێ سورا بەریم
ب مال و سەری ئەو سور دپەرستیم
٭٭٭
سوڕا پێ دپەرستم خالقە .
ئانکو خودێ وێ دبێژە ئەز ئاشقێ خالقێ خۆمە
لەوما ل ڤردا یا دورستر و راستتر ئەوە :
ببن ئاشقێ سورا بەریم
ب مال و سەری ئەوێ سوڕێ بپەرسین٠
٭٭٭
سوڕا پێ دپەرستن خالقە .
ل ڤردا دورستترە و بتر يه ڕۆن و ئاشکەراییە و هەروەسا ئەڤ قەول شیرەت و راستپاردەنە ئانکو ئەف قەول دبێژە دڤێت هوون د وەسا بن و وەسا بکن ۰۰۰۰۰ هتد نەک باسی کەسەکی دکەتە تاکو بێژە ئەز ۰
و دەمێ هندەک قەولبێژ دبێژن ئەز چێدبە ئەو ژ ئەشقا خۆ بۆ خودێ و بۆ قەولی وەسان گۆتینە و ئێکی قەول دایە ئێکی و پاشی هاتیە ژبیرکرن و هەما بویە ( ئەز بوم ئاشقێ ۰۰۰)قەولێ سلاڤێت مەلکێ کەریم
پێشگۆتن :
ناڤەڕۆکا ڤی قەولی ژ مەڕا خویا دکەت
کو دڤێت هەردەم خودێ ل سەر زار و زمان و هزر و بيرێت مە دابت و خێر و دوعا و پەروەستەبون ژێڕا یا فەرە ، چونکی ئەو ئافرێنەرێ هەموو زێندیایە و ئەم بەندەیێن وینە و دەروێشێن رێیا خودێنە ، دا کو ل ڤێ دنيايێ د رووسپی و سەرفەرازبن د ناڤ جڤاک و خەلکێدا ، ئەف تێکستە دیاردکەت گەلەک کەس هەنە لسەر رووێ ڤێ دنیایێ پرسیارا رێیا ئیمانێ و پرسیارا خودێ ناکەن ،گوهداریا قەول و بەیت و شیرەت و راسپاردێن ئۆلى ناکەن و پرسیارا چاکی و باشیێ ناکەن هزرا خێر و خێراتا ناکەن و حەلال و حەرامیێ ژ هەڤ جودا ناکەن بەلکو ب وی (مراری) ئانکۆ ب مالێ دنیایێ ڤە دمژولن و خودێ ب هەق نەناسن و د دووری خودێنە و چوو ژ رێیا ئیمانێ نزانن ، بەلێ هەر کەسێ ب تنێ ب مالێ دنیایێ بگرت ل داویێ وێ پۆشمان و سەرگردان بت ، چونکە مرۆڤ ل ڤێ دنیایێ مێڤانە و ئاخرەت وارە ، ئەو کەسێن ب تنێ ب مالێ دنیایێ ڤە دمژوول چوو خۆشی و ئارامیا دنیایێ نابینن و هەست ب خودێ ناکەن و ل تەنگاڤیا نزانن چی بکەن یان ژی ب چی رەنگی خۆ خلاس بکەن و ل رۆژا ئاخرەتێ(هەق و حسابێ) دێ گونەهباربن و دێ گەلەک پۆشمان بن و جهێ وان دێ دۆژەبت ، لەوما دڤێت مرۆڤ هەردەم هزر و کار و کریارێن چاک و باش بکەت هزرەکا مرۆڤی ل دنێ بت و هزرەکا مرۆڤی ل ئاخرەتێ بت ل ڤێ دنێ خێر و خێراتا بکەت و دوعا و درۆزا بكەت و خۆ نێزیکی خودێ بکەت و دگەل دایک و باب و دۆست و هەڤال و خەلكى حەموويێ یێ راست و راستبێژبت و خۆ دوربکەت ژ فند و فێل و حیلە و حەرامیێ ، راستی رێیا خودێیە دڤێت مرۆڤ هەردەم ئی راست بە دگەل حەموو خەلكێ و يێ ئەنیەت باش بە ، چونکە راستی رەوشتەکی بەرزێ هەر مرۆڤەکی یە و ناسنامە و (خودیکا - قۆتیکا ـ ئاوێتە) مرۆڤییە دناڤ جڤاکیدا و هەروەسا ل جەم خودێ ژی ، ئەگەر رەوشتێ تە ئی باش بت ئەڤە تە ئەرکانا ئێزدیاتیێ ب جهئینا ، چونکە راستی رێیا ئیمانێ یە و رێیا هەقیێیە و رێیا خودێیە و هنجی مرۆڤێ ب راستیێ بگرت دێ ل دنێ و ئاخرەتێ ئی رووسپی و سەرفەرازبت ، هەروەسان دڤێت مرۆڤ نە ئی نەفس بلند بت بەلکو ئی نەفس کند بت و ژ کەسی نەقەحەره بەلکو حش حەموو کەسان و حەموو موخلقان بکەت ، و قەول دبێژە هەرن جەم یەک و دوو و ژ هەف نەقەحەرن چنکو ئەف دنيايه ب و براتی و موحەبەتێ و ناسكرنێ يه خۆشه ، و هەر وەسا ئەف قەول دبێژە ئەگەر تو کەسەکی کار خراب بووی و نە ئی ل سەر رێیا ئیمانێ بوی و بشتی هنگی تە رێیا هەق ناسی تو هاتیە سەر رێیا ئیمانێ و رێیا راست ل سەر وێ رێیێ بمینە و ل سەر وێ رێیێبە و بەرنەدە و نەگهۆرە رێیا خودێ رێیا راست رێیا ئیمانێیە ، و دناڤەرۆکا ڤی قەولیدا (بۆر) ئانکو هەسپ ب ڕامانا نەفسێ هاتیە مينا فەلسەفا بتریا قەولان بۆ نمونە دەمێ دبێژت(ل بۆرێ حور سواربن) ئانکو نەفسا خۆ و ئینیەتا خۆ سافی بکەن و د دل پاقژ و هزر پاقژبن و بلا کارێ وه ئى باش بت ، و دەمێ سەبەقە دبێژت (هوون سوار نەبن ل بۆرێت سەركێش) ئانکو ل دوف نەفسا خۆ نەچن ئەگەر نەفسا وە تشتێت خراب بخوازت ۰
ئەڤە ژی دەقێ قەولی یە
سلاڤێت مەلكێ كەريم
ب دەستوری خودێ۰
1- سلاڤێت مەلكێ كەريم
ببن ئاشقێ سوڕا بەريم .
ب مال و سەری وێ سوڕێ بپەرسین٠
* * *
2- سوڕا پێ دپەرستن خالقە .
موحبێ دلا مابوو مالقە۰
زۆر هاتنە دنێ دریهسپی نە دبالقە۰
* * *
3- زۆر هاتنە حەددێ مێرا۰
ئەوان گوهێ خۆ ل مەعنیا نەدگێرا۰
نەدزانی ژ کو تێ شەر و خێرا ؟
* * *
4ـ زۆر كەفتنه بەحرێت تاری۰
ئەو د مژول بوون ب وی مراری.
ئاشقێت مالێ دنیایێ چوو ژ رێیا ئیمانێ نە دبژاری۰
* * *
5- ئەو مرارە ئی ب خوینە.
هوون ژئێك مەگرن كەرب و كينه .
ئەف فێنە فێنيەكا دەرەوينه .
* * *
6- سەرا وى مراری.
ژ ئێك مەگرن دل ساری۰
دنيا يه خۆشه ب موحەبەت و براتی و ياری.
* * *
7- گاڤا غەدرا نەفسێ چووه .
هەکە جەنگێ ملیاکەتا ل دووره .
غەدر ڤەدگەرییە زووه.
* * *
8- هوون بەتال مەكەن جەنگی .
ل با يەك و دوو روونن ب هەڤدەنگی ۰
ئيمان دهێته ناسكرن ب ڤی رەنگی.
* * *
9ـ دبێژمە وە ژ حاله .
هنجييێ دلێ خۆ نەكەت سيقاله .
مينا كەڤنە خرابەكە ئەڤە سەد سالی ئی ڤالا.
* * *
10- دلێ خۆ ب سيقال كەن .
سوڕا مير كنار كەن ٠
ژ ئەو پاش قەستى بال كەن .
* * *
11- هوون دلێ خۆ سیقال کەن۰
سوڕا میر دخەیال کەن۰
هەردەم قەستا بال کەن۰
* * *
12ـ ئێکانێ ژ خۆڕا ب گيان بن .
سەر و مالێ خۆ ب شكرا دن .
ديندارا سلتان ئێزی ب ڤێ يەكێ دئێتە ستاندن .
* * *
13- ئێکانیێ ژ خۆرا ب غيرەتكەن .
رێيا سلتان ئێزى ب جەعدەكەن .
گيانێ خۆ ل بەر پەدشاديێ خۆ ب عزەتكەن .
* * *
14- چێبن و گهۆرنەکەن۰
رێیا هەقیێ رێیا سلتان ئێزی ژبیرنەکەن۰
دا ل رۆژا ئاخرەتێ روحا وە ب عەزیەت نەکەن۰
* * *
15ـ دبێژمه وه يا جێش .
هون سوار نەبن ل بۆرێت سەركێش .
ل مەزن مەيدانا مەلەكا زۆر خەندەک دئێنە پێش۰
* * *
16- ل بۆرێ حور سواربن .
ل قەولا گوهدار بن .
ب حەموو موخلقاڕا يار بن .
* * *
17- هەقە بناسێ نەفسێ.
ل رويێ ڤێ مەجلسێ.
مێر ئی خلاسه ب پرسێ٠
* * *
18- نەفسا یە ناس بێ۰
دێ دبەحرا گراندا غەواس بێ۰
تەبایا خەلکێ خاس بێ۰
* * *
19ـ فەقیرى يه ب جۆرە۰
هنجیێ نەفسا وی یە ل ژۆرە۰
ئەو زوو دکەڤت ژ بۆرە۰
* * *
20ـ هنجیێ نەفسا وی یە ل خواربت۰
سوڕا میر ل کناربت۰
ئەو دێ دایم ب میر ڕا هەڤال بت۰
* * *
21ـ هجیێ نەفسا وی یە خوارە۰
ماشێ میرێ خۆ ب حەلالی نەدخوارە۰
ژ شەرمێڕا ئی حەلالە۰
* * *
22ـ هنجیێ ب حەرامی بخۆت ماشە۰
ژ دیوانا جندیا ئەوی حاشا۰
سلتان ئێزی دێ وی هاڤێشتە پاشە۰
* * *
23- نەیە ب زۆرە و نەیە ب زارە ۰
تو ژ بلندیا وەرە خوارە ۰
رێیا خودێ ب راستیێ یە دیارە۰
* * *
24ـ راستی یە رێزانە۰
رۆنایا دلانە۰
راستی رێیا ئەزدانە۰
* * *
25ـ نەفسا بلند نەیە رێزانە۰
راستی رێیا مێرانە۰
چیای پێ گرتی مەکانە۰
* * *
26ـ راستی مەعریفەتە۰
هنجی مێرێ قەنج تەربیەتە۰
ل دنێ و ئاخرەتێ ئەو ئی ب عزەتە۰
* * *
27ـ راستی بنیات خاسە۰
ژ خاسا ئەو کاسە۰
هنجيێ خودێ خۆ بناسە۰
ئەو روح ل با خودێ خۆ یە خاسە۰
* * *
28ـ راستی بنیات زێرە۰
وان جندیا دگێرە۰
ئی هەردەم هیڤی بخودێڕە٠
ئەوێن دایم مەعامەلەتا وان بخودێڕا۰
* * *
29ـ راستی بنیات زێر بوو۰
هنجیێ بەر ب پێ بوو۰
دخوار و ژێ نەی تێربوو۰
* * *
30ـ بۆرێ خۆ لغاف کەن۰
رێیا هەقیێ قەنج چاک كەن۰
ل میرێ خۆ سلاڤ کەن۰
* * *
31ـ بۆرێ حڕێنا نەکە۰
رێیا هەقیێ ژبیرنەکە۰
هەرە ل دۆستێ خۆ سلاڤبکە۰
* * *
32ـ دبێژمە وە یا ساقی۰
شرۆڤەبکە هەقی۰
دڤێ دایم بۆرێ وە ئی ب لغاف بی۰
* * *
33ـ ژ بۆرى ڤەبە وەختێ هەرە۰
لغافا راستیێ بدە سەرە۰
خودانێ بۆرى سەر پشتا وی گۆیکەرە۰
* * *
34ـ دبێژمە وە گەلی ئێزدیا۰
هنجیێ رێیا ئیمانا خو بناسيە۰
ئەوی هون کر ب مەعنیا۰
* * *
35ـ هنجیێ رێیا خودێ خۆ بناسە۰
ئەو دیوارەکی ژ ئەساسە۰
ئەو روحەکە ل بەر پەدشێ خۆ گەلەکە خاسە۰
* * *
36ـ هنجیێ گیرڤانێ هەقیێ ل بەرە۰
حسابەکە زۆرە ل سەرە۰
* * *
37ـ هنجیێ گیرڤان ب راستی ل بەرە۰
دێ چتە دیوانا ب مال و سەرە۰
* * *
38ـ فەقیری ئەرکانەکی چێیە۰
دەروێشەکی خۆڤەکێ یە۰
ئێ دایم باقی هەر خودێ یە۰
ئەم دکێمین و خودێ ئی تەمامە۰
ـــــــــــــــــــــــــــ
فەرهەنگۆک :
۱ـ سلاڤێت مەلكێ كەريم : مەلکێ کەریم ناڤەک ژ ناڤێت خودێ یە ، ئانکو تاوسی مەلەکە ، و رامانا (سلاڤێت مەلكێ كەريم) ئانکو شیرەت و راسپاردێن تاوسی مەلەک بۆ مرۆڤان۰
۲ـ بەریم : بەرێ ، کەڤن ، قەدیم۰
۳ـ مالق : ژ پەیڤا عەرەبی (مُعلق) هاتیە رامانا دالەقاندی ، هەلاویست ددەت۰
٤ـ بالق : ژ پەیڤا عەرەبی(بالغ) هاتیە ل ڤردا رامانا مرۆڤێ گەهشتی دهێت ۰
۵ـ مرار : گۆشتێ حەرام یێ بێهن کەفتیێ و گەنی بووی ، بەلێ د سەبەقێدا ب رامانا (مالێ دنیایێ ) دهێت ، سەبەقە دخوازە بێژە کو هندەک مرۆڤ ل دنیایێ هەینە ل دوف تەمایا مالێ دنیایێ کەتنە و وان های ژ خودێ و ئیمانێ و خێرێ و کارێ باش نینە و هزارا ئاخرەتێ ناکەن و ل بیرا خۆ نائینن ۰
٦ـ فێن : دنیا ، دەم ! سەبەقە دخوازە بێژە ژ بەر مالێ دنیایێ ژ ئێک و دوو نەقەحەرن و دلێ خۆ ژێک نەهێلن ، ئەڤ دنیایە یە فێلبازە و دێ وە د سەردا بەت هون ژ هەف نەقەرن ئەف دنیایە ب تفاقێ و خۆشيێ و براتیێ یە خۆشە٠
۷ـ یار : خۆشتڤی ، موحب ! دەمێ دبێژە( ب هەموو موخلقاڕا یاربە ) ئانکو حش حەموو کەس و موخلقان بکە هەکە ل سەر چی باوەری و چ ملەت بە ، چنکو ل گۆر ئێزدیاتیێ کەسێ ئێزدی بت و بڤێت دگەل خودێ بت نابت ب چ شێوا ژ خەلکێ بقەحەرت۰
۸ـ سیقال : هوون ، هێنک ، فێنک.(طمئنينه)٠
۹ـ عەزیەت : ئێشاندن۰
۱۰ـ جێش : رێزان ، زانایێن ئۆلی ۰
۱۱ـ بۆر : ئانکو هەسپ ل ڤردا ب رامانا (نەفس) دهێت۰
۱۲ـ لغاف : هەفساڕ ، ل ڤردا رامانا گرتنا نەفسێ ددەت۰
۱٤ـ جندى : ئەوێن ل پێ رێیا خودێ دچن ، مۆمن۰
۱۵ـ خاس : چاک ، باش ۰
۱٦ـ خەندک : کەند و کۆر ، جهێن بلند و رێیا نەخۆش۰
۱۷ـ خۆڤەکێ یە : ژ خودێ ترس ۰
۱۸ـ نەیە زۆرە و نەیەب زارە : ئاکو رێیا خودێ نەيه ب زەحمەته و نه ب خورتییە و نە بەس ب ئاخفتنێيه۰
۱۹ـ جەنگ : ترس ۰
۲۰ـ هەڤدەنگ : ئێک رێزی۰
۲۲ -ناسێ نەفسێ : ئانکو ناسینا خۆ سەبەقە دخوازە بێژە دڤێت مرۆڤ خۆ بناست و هەر وەسا خودێ بناست ۰
۲۳ـ نەفسا یە ناس بێ : کەسێ خۆ بناست ! ل ڤردا ئانکو مرۆڤێ خۆ ناسبکە و خودێ بناسە دێ د ژیاناخۆدا ئی سەرکەفتی بت و دێ کارت ل بەرامبەر ئاریشێن ژیانا خۆ بسەكنت مینا غەواسی د بەحرێدا چنکو ئەو وێ خۆ دناست و وێ خودێ دناست و رێیا خودێ دناست ئانکو ئەو کەسەکی زانایە۰
۲٤ـ توو ژ بلندیا وەرە خوارە : خۆ مەزن نەکە ۰
۲۵ـ تۆک : جلەکە سپی و نازکە ! و دڤێت مرۆڤێ ئێزدی دبەرخۆ بکە و دەمێ مرۆڤی دبەرخۆکر دڤێت کار و هزرێت مرۆڤی وەکی وێ جلکێ ئی پاقژ و سافی بن ۰
۲٦ـ زۆر هاتنە دنێ دریهسپی نە دبالقە : سەبەقە دخوازە بێژە هندەک هەنە دان عەمرن ئانکو ب عەمری د مەزنن و د ریهسپینە لێ بەلێ ب ئیمانێ و ناسینا خودێ و رێیا خودێ تشتکی نزانن لەوما سەبەقە دبێژە نەگەشتنینە ئانکو دژیانا خۆدا نە د زانانە مینا گەنجەکی نوهاتی و شاشیا بکەت۰
٢٧- فەقیر : ئەو کەسێ بۆ خودێ خۆ دشکینت و خۆ دوری خۆشی و لەڤزەتێن دنیایێ دکەت و جۆتبونێ ناکەت ئانکو نا زەوجت بەلکو بتنێ عەبادەتێ دکەت و دبتە ئاشقێ خودێ۰
۲۸ـ سەرکێش : سەر بەردای ئانکو نە ئی کۆنترۆلکری ! ل ڤردا رامانا نەفسا خراب ددەت ،
و دەمێ سەبەقە دبێژت (هون سوار نەبن ل بۆرێت سەركێش) ئانکو ل دوف نەفسا خۆ نەچن ئەگەر نەفسا وە تشتێت خراب و نە ئی ل رێیا خودێ بخوازت۰
۲۹ـ ل بۆرێ حور سواربن : ئانکو نەفسا خۆ و ئینیەتا خۆ سافی بکەن و د دل پاقژ و هزر پاقژ بن و خوان کارێت باش بن ، و پەیڤا حور ئانکو دل پاقژ و هزر پاقژ ۰
٣٠- سيقال : ئارامی و تەنایی و هێنک ، فێنک ۰
۳۱ـ سوڕا مير كنار كەن : ئانکو ئیمانا خۆ بهێز کەن و نە د شکداربن ، سەبەقە دخوازە بێژە ئیمانا خۆ قەوی بکە و پاشی پشت راست قەستا خودێ بكه بۆ هیڤیێت خۆ و ئی پشت راستبە خودێ دێ باشی بۆتە کەت۰
٣١- سوڕا میر دخەیال کەن : ئانکو بلا هەردەم خودێ د هزر و بیرێن تە دابت۰
۳٢ـ هنجیێ نەفسا وی یە ل ژۆرە۰ ئەو زوو دکەڤت ژ بۆرە : ئانکو هنجی کەسی نەفس بلند و خۆ ببینە ئەو نکارە ل سەر رێیا خودێ بە و دێ ل دوف نەفسا خۆ چت و شاشیا کەت و دێ رێیا خودێ بەردەت مینا سوارچاکەکی ل سەر سوارێ خۆ یێ بێ هێز و تاقەت بت ونکارت کۆنترۆلێ ل سەر سوارێ خۆ بکەت چنکو زێدە یێ پشت راستبوو و یێ بێ ئاگەهبوو لەوما دێ ژ سەر سوارێ خۆ کەڤت ، لەوما دڤێت مرۆڤ ئی نەفس کند بت هەتا ل سەر رێیا خودێ و رێیا ئیمانێ بمینە و بەردەوام بە۰
۳٣ـ هنجیێ نەفسا وی یە ل خواربت ، سوڕا میر ل کناربت ، ئەو دێ دایم ب میر ڕا هەڤال بت : سەبەقە دخوازە بێژە هنجی کەسێ نەفس کند بت و ئیمانا وی یە ب هێز و قایم بت و نە ئی ب شک بت ئەو کەسە دێ ئی نێزیکی خودێ بت مینا هەڤال ئانکو دێ خۆشتڤیێ خودێ بت و دگەل خۆدێ بت۰
۳٤ـ هجیێ نەفسا وی یە خوارە : هنیێ نە ئی راست و راستگۆ و دژیانا خۆدا نە ئی ل سەر رێیا راست بوو بەلکو ل سەر رێیا خوار دمەشیا و دچوو۰
۳٥ـ راستی بنیات خاسە ، ژ خاسا ئەو کاسە۰
هنجيێ خودێ خۆ بناسە ، ئەو روح ل با خودێ خۆ یە خاسە :
ئانکو راستی رێیا راستە و ئەڤە رێیا خاسا و چاکا یە و هنجیێ خودێ خۆ باش بناسە روحا وی ل جەم خودێ یە ب رومەتە و یە باشە و پەیڤا خاس ئانکو باش ۰
۳٦ـ راستی بنیات زێرە ، وان جندیا دگێرە ،
ئی هەردەم هیڤی ب خودێڕە ،ئەوێن دایم مەعامەلەتا وان بخودێڕا :
ئانکو راستی رێیا خودێ یە و مینا زێرە و بۆ وان کەسايیە ئەوێن هیڤیا خۆ دگەهینە خودێ ب راستی و دایم ل پێ رێیا خودێ دچن و ژیانا خۆ مینا خودێ دڤێت ب رێڤەدبەن و چ کاران ناکەن خۆ قەولێن خودێ ب شاشی و گونەھ دانابیت ۰
۳٧ـ راستی بنیات زێر بوو ، هنجیێ بەر ب پێ بوو ، دخوار و ژێ نەی تێربوو :
ئانکو راستی و هەقیا خودێ مینا زێرە و هنجی کەسێ خودێ ناسی و ل پێ رێیا خودێ چۆ چ جاران ژ وێ رێیێ تێر نابت بەلکو هەردەم دخوازە ل پێ رێیا خودێ بە چنکو هەستکرن ب خودێ نەفسێن پرسی بۆ ئارامی و خۆشیێ تێردکەت و ئارامیێ ددلێ مرۆڤیدا پەیدا دکەت هەروەکو دقەولێ (سورا) هاتی و دبێژە ئەو سور ئانکو خودێ نەفسێن برسی تێر دکەت۰
۳٨ـ بۆرێ خۆ لغاف کەن ، رێیا هەقیێ قەنج چاک كەن ، ل میرێ خۆ سڵاڤ کە :
ئانکو کارێن خۆ و هزرێن خۆ باشبکەن و نەفسا خۆ بگرە و ل دوف نەچە و دوعایا بۆ میرێ خۆ ئانکۆ بۆ خوداێ خۆ بکە و خۆ نێزیکە۰
۳٩ـ دڤێ دایم بۆرێ وە ئی ب لغاف بی : ئانکو دڤێت هەردەم وە های ژ نەفسا خۆ هەبە و ل دوف نەچن و هەردەم خودێ ل بیرا وە بە۰
٭ ل سەبەقا ئێکێ و دووێدا هندک قەولبێژ ب ڤی رەنگی دبێژن ۰
سلاڤێت مەلکێ کەریم
ئەز بوم ئاشقێ سورا بەریم
ب مال و سەری ئەو سور دپەرستیم
***
سوڕا پێ دپەرستن خالقە .
موحبێ دلا مابوو مالقە۰
زۆر هاتنە دنێ دریهسپی نە دبالقە
بەلێ ئەگەر ئەم باش گوهێ خۆ بدەنە قەولی ناڤێ وی (سلاڤێت مەلکێ کەریم) ئانکو شیرەتێن مەلکی کەریم و مەلکێ کەریم ناڤەک ژ ناڤێت خودێ یە ل ڤردا ئەو وێ شیرەتان دکە چاوا ئەو دێ بێژت :
ئەز بوم ئاشقێ سورا بەریم
ب مال و سەری ئەو سور دپەرستیم
٭٭٭
سوڕا پێ دپەرستم خالقە .
ئانکو خودێ وێ دبێژە ئەز ئاشقێ خالقێ خۆمە
لەوما ل ڤردا یا دورستر و راستتر ئەوە :
ببن ئاشقێ سورا بەریم
ب مال و سەری ئەوێ سوڕێ بپەرسین٠
٭٭٭
سوڕا پێ دپەرستن خالقە .
ل ڤردا دورستترە و بتر يه ڕۆن و ئاشکەراییە و هەروەسا ئەڤ قەول شیرەت و راستپاردەنە ئانکو ئەف قەول دبێژە دڤێت هوون د وەسا بن و وەسا بکن ۰۰۰۰۰ هتد نەک باسی کەسەکی دکەتە تاکو بێژە ئەز ۰
و دەمێ هندەک قەولبێژ دبێژن ئەز چێدبە ئەو ژ ئەشقا خۆ بۆ خودێ و بۆ قەولی وەسان گۆتینە و ئێکی قەول دایە ئێکی و پاشی هاتیە ژبیرکرن و هەما بویە ( ئەز بوم ئاشقێ ۰۰۰)
پێشگۆتن :
ناڤەڕۆکا ڤی قەولی ژ مەڕا خویا دکەت
کو دڤێت هەردەم خودێ ل سەر زار و زمان و هزر و بيرێت مە دابت و خێر و دوعا و پەروەستەبون ژێڕا یا فەرە ، چونکی ئەو ئافرێنەرێ هەموو زێندیایە و ئەم بەندەیێن وینە و دەروێشێن رێیا خودێنە ، دا کو ل ڤێ دنيايێ د رووسپی و سەرفەرازبن د ناڤ جڤاک و خەلکێدا ، ئەف تێکستە دیاردکەت گەلەک کەس هەنە لسەر رووێ ڤێ دنیایێ پرسیارا رێیا ئیمانێ و پرسیارا خودێ ناکەن ،گوهداریا قەول و بەیت و شیرەت و راسپاردێن ئۆلى ناکەن و پرسیارا چاکی و باشیێ ناکەن هزرا خێر و خێراتا ناکەن و حەلال و حەرامیێ ژ هەڤ جودا ناکەن بەلکو ب وی (مراری) ئانکۆ ب مالێ دنیایێ ڤە دمژولن و خودێ ب هەق نەناسن و د دووری خودێنە و چوو ژ رێیا ئیمانێ نزانن ، بەلێ هەر کەسێ ب تنێ ب مالێ دنیایێ بگرت ل داویێ وێ پۆشمان و سەرگردان بت ، چونکە مرۆڤ ل ڤێ دنیایێ مێڤانە و ئاخرەت وارە ، ئەو کەسێن ب تنێ ب مالێ دنیایێ ڤە دمژوول چوو خۆشی و ئارامیا دنیایێ نابینن و هەست ب خودێ ناکەن و ل تەنگاڤیا نزانن چی بکەن یان ژی ب چی رەنگی خۆ خلاس بکەن و ل رۆژا ئاخرەتێ(هەق و حسابێ) دێ گونەهباربن و دێ گەلەک پۆشمان بن و جهێ وان دێ دۆژەبت ، لەوما دڤێت مرۆڤ هەردەم هزر و کار و کریارێن چاک و باش بکەت هزرەکا مرۆڤی ل دنێ بت و هزرەکا مرۆڤی ل ئاخرەتێ بت ل ڤێ دنێ خێر و خێراتا بکەت و دوعا و درۆزا بكەت و خۆ نێزیکی خودێ بکەت و دگەل دایک و باب و دۆست و هەڤال و خەلكى حەموويێ یێ راست و راستبێژبت و خۆ دوربکەت ژ فند و فێل و حیلە و حەرامیێ ، راستی رێیا خودێیە دڤێت مرۆڤ هەردەم ئی راست بە دگەل حەموو خەلكێ و يێ ئەنیەت باش بە ، چونکە راستی رەوشتەکی بەرزێ هەر مرۆڤەکی یە و ناسنامە و (خودیکا - قۆتیکا ـ ئاوێتە) مرۆڤییە دناڤ جڤاکیدا و هەروەسا ل جەم خودێ ژی ، ئەگەر رەوشتێ تە ئی باش بت ئەڤە تە ئەرکانا ئێزدیاتیێ ب جهئینا ، چونکە راستی رێیا ئیمانێ یە و رێیا هەقیێیە و رێیا خودێیە و هنجی مرۆڤێ ب راستیێ بگرت دێ ل دنێ و ئاخرەتێ ئی رووسپی و سەرفەرازبت ، هەروەسان دڤێت مرۆڤ نە ئی نەفس بلند بت بەلکو ئی نەفس کند بت و ژ کەسی نەقەحەره بەلکو حش حەموو کەسان و حەموو موخلقان بکەت ، و قەول دبێژە هەرن جەم یەک و دوو و ژ هەف نەقەحەرن چنکو ئەف دنيايه ب و براتی و موحەبەتێ و ناسكرنێ يه خۆشه ، و هەر وەسا ئەف قەول دبێژە ئەگەر تو کەسەکی کار خراب بووی و نە ئی ل سەر رێیا ئیمانێ بوی و بشتی هنگی تە رێیا هەق ناسی تو هاتیە سەر رێیا ئیمانێ و رێیا راست ل سەر وێ رێیێ بمینە و ل سەر وێ رێیێبە و بەرنەدە و نەگهۆرە رێیا خودێ رێیا راست رێیا ئیمانێیە ، و دناڤەرۆکا ڤی قەولیدا (بۆر) ئانکو هەسپ ب ڕامانا نەفسێ هاتیە مينا فەلسەفا بتریا قەولان بۆ نمونە دەمێ دبێژت(ل بۆرێ حور سواربن) ئانکو نەفسا خۆ و ئینیەتا خۆ سافی بکەن و د دل پاقژ و هزر پاقژبن و بلا کارێ وه ئى باش بت ، و دەمێ سەبەقە دبێژت (هوون سوار نەبن ل بۆرێت سەركێش) ئانکو ل دوف نەفسا خۆ نەچن ئەگەر نەفسا وە تشتێت خراب بخوازت ۰
ئەڤە ژی دەقێ قەولی یە
سلاڤێت مەلكێ كەريم
ب دەستوری خودێ۰
1- سلاڤێت مەلكێ كەريم
ببن ئاشقێ سوڕا بەريم .
ب مال و سەری وێ سوڕێ بپەرسین٠
* * *
2- سوڕا پێ دپەرستن خالقە .
موحبێ دلا مابوو مالقە۰
زۆر هاتنە دنێ دریهسپی نە دبالقە۰
* * *
3- زۆر هاتنە حەددێ مێرا۰
ئەوان گوهێ خۆ ل مەعنیا نەدگێرا۰
نەدزانی ژ کو تێ شەر و خێرا ؟
* * *
4ـ زۆر كەفتنه بەحرێت تاری۰
ئەو د مژول بوون ب وی مراری.
ئاشقێت مالێ دنیایێ چوو ژ رێیا ئیمانێ نە دبژاری۰
* * *
5- ئەو مرارە ئی ب خوینە.
هوون ژئێك مەگرن كەرب و كينه .
ئەف فێنە فێنيەكا دەرەوينه .
* * *
6- سەرا وى مراری.
ژ ئێك مەگرن دل ساری۰
دنيا يه خۆشه ب موحەبەت و براتی و ياری.
* * *
7- گاڤا غەدرا نەفسێ چووه .
هەکە جەنگێ ملیاکەتا ل دووره .
غەدر ڤەدگەرییە زووه.
* * *
8- هوون بەتال مەكەن جەنگی .
ل با يەك و دوو روونن ب هەڤدەنگی ۰
ئيمان دهێته ناسكرن ب ڤی رەنگی.
* * *
9ـ دبێژمە وە ژ حاله .
هنجييێ دلێ خۆ نەكەت سيقاله .
مينا كەڤنە خرابەكە ئەڤە سەد سالی ئی ڤالا.
* * *
10- دلێ خۆ ب سيقال كەن .
سوڕا مير كنار كەن ٠
ژ ئەو پاش قەستى بال كەن .
* * *
11- هوون دلێ خۆ سیقال کەن۰
سوڕا میر دخەیال کەن۰
هەردەم قەستا بال کەن۰
* * *
12ـ ئێکانێ ژ خۆڕا ب گيان بن .
سەر و مالێ خۆ ب شكرا دن .
ديندارا سلتان ئێزی ب ڤێ يەكێ دئێتە ستاندن .
* * *
13- ئێکانیێ ژ خۆرا ب غيرەتكەن .
رێيا سلتان ئێزى ب جەعدەكەن .
گيانێ خۆ ل بەر پەدشاديێ خۆ ب عزەتكەن .
* * *
14- چێبن و گهۆرنەکەن۰
رێیا هەقیێ رێیا سلتان ئێزی ژبیرنەکەن۰
دا ل رۆژا ئاخرەتێ روحا وە ب عەزیەت نەکەن۰
* * *
15ـ دبێژمه وه يا جێش .
هون سوار نەبن ل بۆرێت سەركێش .
ل مەزن مەيدانا مەلەكا زۆر خەندەک دئێنە پێش۰
* * *
16- ل بۆرێ حور سواربن .
ل قەولا گوهدار بن .
ب حەموو موخلقاڕا يار بن .
* * *
17- هەقە بناسێ نەفسێ.
ل رويێ ڤێ مەجلسێ.
مێر ئی خلاسه ب پرسێ٠
* * *
18- نەفسا یە ناس بێ۰
دێ دبەحرا گراندا غەواس بێ۰
تەبایا خەلکێ خاس بێ۰
* * *
19ـ فەقیرى يه ب جۆرە۰
هنجیێ نەفسا وی یە ل ژۆرە۰
ئەو زوو دکەڤت ژ بۆرە۰
* * *
20ـ هنجیێ نەفسا وی یە ل خواربت۰
سوڕا میر ل کناربت۰
ئەو دێ دایم ب میر ڕا هەڤال بت۰
* * *
21ـ هجیێ نەفسا وی یە خوارە۰
ماشێ میرێ خۆ ب حەلالی نەدخوارە۰
ژ شەرمێڕا ئی حەلالە۰
* * *
22ـ هنجیێ ب حەرامی بخۆت ماشە۰
ژ دیوانا جندیا ئەوی حاشا۰
سلتان ئێزی دێ وی هاڤێشتە پاشە۰
* * *
23- نەیە ب زۆرە و نەیە ب زارە ۰
تو ژ بلندیا وەرە خوارە ۰
رێیا خودێ ب راستیێ یە دیارە۰
* * *
24ـ راستی یە رێزانە۰
رۆنایا دلانە۰
راستی رێیا ئەزدانە۰
* * *
25ـ نەفسا بلند نەیە رێزانە۰
راستی رێیا مێرانە۰
چیای پێ گرتی مەکانە۰
* * *
26ـ راستی مەعریفەتە۰
هنجی مێرێ قەنج تەربیەتە۰
ل دنێ و ئاخرەتێ ئەو ئی ب عزەتە۰
* * *
27ـ راستی بنیات خاسە۰
ژ خاسا ئەو کاسە۰
هنجيێ خودێ خۆ بناسە۰
ئەو روح ل با خودێ خۆ یە خاسە۰
* * *
28ـ راستی بنیات زێرە۰
وان جندیا دگێرە۰
ئی هەردەم هیڤی بخودێڕە٠
ئەوێن دایم مەعامەلەتا وان بخودێڕا۰
* * *
29ـ راستی بنیات زێر بوو۰
هنجیێ بەر ب پێ بوو۰
دخوار و ژێ نەی تێربوو۰
* * *
30ـ بۆرێ خۆ لغاف کەن۰
رێیا هەقیێ قەنج چاک كەن۰
ل میرێ خۆ سلاڤ کەن۰
* * *
31ـ بۆرێ حڕێنا نەکە۰
رێیا هەقیێ ژبیرنەکە۰
هەرە ل دۆستێ خۆ سلاڤبکە۰
* * *
32ـ دبێژمە وە یا ساقی۰
شرۆڤەبکە هەقی۰
دڤێ دایم بۆرێ وە ئی ب لغاف بی۰
* * *
33ـ ژ بۆرى ڤەبە وەختێ هەرە۰
لغافا راستیێ بدە سەرە۰
خودانێ بۆرى سەر پشتا وی گۆیکەرە۰
* * *
34ـ دبێژمە وە گەلی ئێزدیا۰
هنجیێ رێیا ئیمانا خو بناسيە۰
ئەوی هون کر ب مەعنیا۰
* * *
35ـ هنجیێ رێیا خودێ خۆ بناسە۰
ئەو دیوارەکی ژ ئەساسە۰
ئەو روحەکە ل بەر پەدشێ خۆ گەلەکە خاسە۰
* * *
36ـ هنجیێ گیرڤانێ هەقیێ ل بەرە۰
حسابەکە زۆرە ل سەرە۰
* * *
37ـ هنجیێ گیرڤان ب راستی ل بەرە۰
دێ چتە دیوانا ب مال و سەرە۰
* * *
38ـ فەقیری ئەرکانەکی چێیە۰
دەروێشەکی خۆڤەکێ یە۰
ئێ دایم باقی هەر خودێ یە۰
ئەم دکێمین و خودێ ئی تەمامە۰
ـــــــــــــــــــــــــــ
فەرهەنگۆک :
۱ـ سلاڤێت مەلكێ كەريم : مەلکێ کەریم ناڤەک ژ ناڤێت خودێ یە ، ئانکو تاوسی مەلەکە ، و رامانا (سلاڤێت مەلكێ كەريم) ئانکو شیرەت و راسپاردێن تاوسی مەلەک بۆ مرۆڤان۰
۲ـ بەریم : بەرێ ، کەڤن ، قەدیم۰
۳ـ مالق : ژ پەیڤا عەرەبی (مُعلق) هاتیە رامانا دالەقاندی ، هەلاویست ددەت۰
٤ـ بالق : ژ پەیڤا عەرەبی(بالغ) هاتیە ل ڤردا رامانا مرۆڤێ گەهشتی دهێت ۰
۵ـ مرار : گۆشتێ حەرام یێ بێهن کەفتیێ و گەنی بووی ، بەلێ د سەبەقێدا ب رامانا (مالێ دنیایێ ) دهێت ، سەبەقە دخوازە بێژە کو هندەک مرۆڤ ل دنیایێ هەینە ل دوف تەمایا مالێ دنیایێ کەتنە و وان های ژ خودێ و ئیمانێ و خێرێ و کارێ باش نینە و هزارا ئاخرەتێ ناکەن و ل بیرا خۆ نائینن ۰
٦ـ فێن : دنیا ، دەم ! سەبەقە دخوازە بێژە ژ بەر مالێ دنیایێ ژ ئێک و دوو نەقەحەرن و دلێ خۆ ژێک نەهێلن ، ئەڤ دنیایە یە فێلبازە و دێ وە د سەردا بەت هون ژ هەف نەقەرن ئەف دنیایە ب تفاقێ و خۆشيێ و براتیێ یە خۆشە٠
۷ـ یار : خۆشتڤی ، موحب ! دەمێ دبێژە( ب هەموو موخلقاڕا یاربە ) ئانکو حش حەموو کەس و موخلقان بکە هەکە ل سەر چی باوەری و چ ملەت بە ، چنکو ل گۆر ئێزدیاتیێ کەسێ ئێزدی بت و بڤێت دگەل خودێ بت نابت ب چ شێوا ژ خەلکێ بقەحەرت۰
۸ـ سیقال : هوون ، هێنک ، فێنک.(طمئنينه)٠
۹ـ عەزیەت : ئێشاندن۰
۱۰ـ جێش : رێزان ، زانایێن ئۆلی ۰
۱۱ـ بۆر : ئانکو هەسپ ل ڤردا ب رامانا (نەفس) دهێت۰
۱۲ـ لغاف : هەفساڕ ، ل ڤردا رامانا گرتنا نەفسێ ددەت۰
۱٤ـ جندى : ئەوێن ل پێ رێیا خودێ دچن ، مۆمن۰
۱۵ـ خاس : چاک ، باش ۰
۱٦ـ خەندک : کەند و کۆر ، جهێن بلند و رێیا نەخۆش۰
۱۷ـ خۆڤەکێ یە : ژ خودێ ترس ۰
۱۸ـ نەیە زۆرە و نەیەب زارە : ئاکو رێیا خودێ نەيه ب زەحمەته و نه ب خورتییە و نە بەس ب ئاخفتنێيه۰
۱۹ـ جەنگ : ترس ۰
۲۰ـ هەڤدەنگ : ئێک رێزی۰
۲۲ -ناسێ نەفسێ : ئانکو ناسینا خۆ سەبەقە دخوازە بێژە دڤێت مرۆڤ خۆ بناست و هەر وەسا خودێ بناست ۰
۲۳ـ نەفسا یە ناس بێ : کەسێ خۆ بناست ! ل ڤردا ئانکو مرۆڤێ خۆ ناسبکە و خودێ بناسە دێ د ژیاناخۆدا ئی سەرکەفتی بت و دێ کارت ل بەرامبەر ئاریشێن ژیانا خۆ بسەكنت مینا غەواسی د بەحرێدا چنکو ئەو وێ خۆ دناست و وێ خودێ دناست و رێیا خودێ دناست ئانکو ئەو کەسەکی زانایە۰
۲٤ـ توو ژ بلندیا وەرە خوارە : خۆ مەزن نەکە ۰
۲۵ـ تۆک : جلەکە سپی و نازکە ! و دڤێت مرۆڤێ ئێزدی دبەرخۆ بکە و دەمێ مرۆڤی دبەرخۆکر دڤێت کار و هزرێت مرۆڤی وەکی وێ جلکێ ئی پاقژ و سافی بن ۰
۲٦ـ زۆر هاتنە دنێ دریهسپی نە دبالقە : سەبەقە دخوازە بێژە هندەک هەنە دان عەمرن ئانکو ب عەمری د مەزنن و د ریهسپینە لێ بەلێ ب ئیمانێ و ناسینا خودێ و رێیا خودێ تشتکی نزانن لەوما سەبەقە دبێژە نەگەشتنینە ئانکو دژیانا خۆدا نە د زانانە مینا گەنجەکی نوهاتی و شاشیا بکەت۰
٢٧- فەقیر : ئەو کەسێ بۆ خودێ خۆ دشکینت و خۆ دوری خۆشی و لەڤزەتێن دنیایێ دکەت و جۆتبونێ ناکەت ئانکو نا زەوجت بەلکو بتنێ عەبادەتێ دکەت و دبتە ئاشقێ خودێ۰
۲۸ـ سەرکێش : سەر بەردای ئانکو نە ئی کۆنترۆلکری ! ل ڤردا رامانا نەفسا خراب ددەت ،
و دەمێ سەبەقە دبێژت (هون سوار نەبن ل بۆرێت سەركێش) ئانکو ل دوف نەفسا خۆ نەچن ئەگەر نەفسا وە تشتێت خراب و نە ئی ل رێیا خودێ بخوازت۰
۲۹ـ ل بۆرێ حور سواربن : ئانکو نەفسا خۆ و ئینیەتا خۆ سافی بکەن و د دل پاقژ و هزر پاقژ بن و خوان کارێت باش بن ، و پەیڤا حور ئانکو دل پاقژ و هزر پاقژ ۰
٣٠- سيقال : ئارامی و تەنایی و هێنک ، فێنک ۰
۳۱ـ سوڕا مير كنار كەن : ئانکو ئیمانا خۆ بهێز کەن و نە د شکداربن ، سەبەقە دخوازە بێژە ئیمانا خۆ قەوی بکە و پاشی پشت راست قەستا خودێ بكه بۆ هیڤیێت خۆ و ئی پشت راستبە خودێ دێ باشی بۆتە کەت۰
٣١- سوڕا میر دخەیال کەن : ئانکو بلا هەردەم خودێ د هزر و بیرێن تە دابت۰
۳٢ـ هنجیێ نەفسا وی یە ل ژۆرە۰ ئەو زوو دکەڤت ژ بۆرە : ئانکو هنجی کەسی نەفس بلند و خۆ ببینە ئەو نکارە ل سەر رێیا خودێ بە و دێ ل دوف نەفسا خۆ چت و شاشیا کەت و دێ رێیا خودێ بەردەت مینا سوارچاکەکی ل سەر سوارێ خۆ یێ بێ هێز و تاقەت بت ونکارت کۆنترۆلێ ل سەر سوارێ خۆ بکەت چنکو زێدە یێ پشت راستبوو و یێ بێ ئاگەهبوو لەوما دێ ژ سەر سوارێ خۆ کەڤت ، لەوما دڤێت مرۆڤ ئی نەفس کند بت هەتا ل سەر رێیا خودێ و رێیا ئیمانێ بمینە و بەردەوام بە۰
۳٣ـ هنجیێ نەفسا وی یە ل خواربت ، سوڕا میر ل کناربت ، ئەو دێ دایم ب میر ڕا هەڤال بت : سەبەقە دخوازە بێژە هنجی کەسێ نەفس کند بت و ئیمانا وی یە ب هێز و قایم بت و نە ئی ب شک بت ئەو کەسە دێ ئی نێزیکی خودێ بت مینا هەڤال ئانکو دێ خۆشتڤیێ خودێ بت و دگەل خۆدێ بت۰
۳٤ـ هجیێ نەفسا وی یە خوارە : هنیێ نە ئی راست و راستگۆ و دژیانا خۆدا نە ئی ل سەر رێیا راست بوو بەلکو ل سەر رێیا خوار دمەشیا و دچوو۰
۳٥ـ راستی بنیات خاسە ، ژ خاسا ئەو کاسە۰
هنجيێ خودێ خۆ بناسە ، ئەو روح ل با خودێ خۆ یە خاسە :
ئانکو راستی رێیا راستە و ئەڤە رێیا خاسا و چاکا یە و هنجیێ خودێ خۆ باش بناسە روحا وی ل جەم خودێ یە ب رومەتە و یە باشە و پەیڤا خاس ئانکو باش ۰
۳٦ـ راستی بنیات زێرە ، وان جندیا دگێرە ،
ئی هەردەم هیڤی ب خودێڕە ،ئەوێن دایم مەعامەلەتا وان بخودێڕا :
ئانکو راستی رێیا خودێ یە و مینا زێرە و بۆ وان کەسايیە ئەوێن هیڤیا خۆ دگەهینە خودێ ب راستی و دایم ل پێ رێیا خودێ دچن و ژیانا خۆ مینا خودێ دڤێت ب رێڤەدبەن و چ کاران ناکەن خۆ قەولێن خودێ ب شاشی و گونەھ دانابیت ۰
۳٧ـ راستی بنیات زێر بوو ، هنجیێ بەر ب پێ بوو ، دخوار و ژێ نەی تێربوو :
ئانکو راستی و هەقیا خودێ مینا زێرە و هنجی کەسێ خودێ ناسی و ل پێ رێیا خودێ چۆ چ جاران ژ وێ رێیێ تێر نابت بەلکو هەردەم دخوازە ل پێ رێیا خودێ بە چنکو هەستکرن ب خودێ نەفسێن پرسی بۆ ئارامی و خۆشیێ تێردکەت و ئارامیێ ددلێ مرۆڤیدا پەیدا دکەت هەروەکو دقەولێ (سورا) هاتی و دبێژە ئەو سور ئانکو خودێ نەفسێن برسی تێر دکەت۰
۳٨ـ بۆرێ خۆ لغاف کەن ، رێیا هەقیێ قەنج چاک كەن ، ل میرێ خۆ سڵاڤ کە :
ئانکو کارێن خۆ و هزرێن خۆ باشبکەن و نەفسا خۆ بگرە و ل دوف نەچە و دوعایا بۆ میرێ خۆ ئانکۆ بۆ خوداێ خۆ بکە و خۆ نێزیکە۰
۳٩ـ دڤێ دایم بۆرێ وە ئی ب لغاف بی : ئانکو دڤێت هەردەم وە های ژ نەفسا خۆ هەبە و ل دوف نەچن و هەردەم خودێ ل بیرا وە بە۰
٭ ل سەبەقا ئێکێ و دووێدا هندک قەولبێژ ب ڤی رەنگی دبێژن ۰
سلاڤێت مەلکێ کەریم
ئەز بوم ئاشقێ سورا بەریم
ب مال و سەری ئەو سور دپەرستیم
***
سوڕا پێ دپەرستن خالقە .
موحبێ دلا مابوو مالقە۰
زۆر هاتنە دنێ دریهسپی نە دبالقە
بەلێ ئەگەر ئەم باش گوهێ خۆ بدەنە قەولی ناڤێ وی (سلاڤێت مەلکێ کەریم) ئانکو شیرەتێن مەلکی کەریم و مەلکێ کەریم ناڤەک ژ ناڤێت خودێ یە ل ڤردا ئەو وێ شیرەتان دکە چاوا ئەو دێ بێژت :
ئەز بوم ئاشقێ سورا بەریم
ب مال و سەری ئەو سور دپەرستیم
٭٭٭
سوڕا پێ دپەرستم خالقە .
ئانکو خودێ وێ دبێژە ئەز ئاشقێ خالقێ خۆمە
لەوما ل ڤردا یا دورستر و راستتر ئەوە :
ببن ئاشقێ سورا بەریم
ب مال و سەری ئەوێ سوڕێ بپەرسین٠
٭٭٭
سوڕا پێ دپەرستن خالقە .
ل ڤردا دورستترە و بتر يه ڕۆن و ئاشکەراییە و هەروەسا ئەڤ قەول شیرەت و راستپاردەنە ئانکو ئەف قەول دبێژە دڤێت هوون د وەسا بن و وەسا بکن ۰۰۰۰۰ هتد نەک باسی کەسەکی دکەتە تاکو بێژە ئەز ۰
و دەمێ هندەک قەولبێژ دبێژن ئەز چێدبە ئەو ژ ئەشقا خۆ بۆ خودێ و بۆ قەولی وەسان گۆتینە و ئێکی قەول دایە ئێکی و پاشی هاتیە ژبیرکرن و هەما بویە ( ئەز بوم ئاشقێ ۰۰۰)قەولێ سلاڤێت مەلکێ کەریم
پێشگۆتن :
ناڤەڕۆکا ڤی قەولی ژ مەڕا خویا دکەت
کو دڤێت هەردەم خودێ ل سەر زار و زمان و هزر و بيرێت مە دابت و خێر و دوعا و پەروەستەبون ژێڕا یا فەرە ، چونکی ئەو ئافرێنەرێ هەموو زێندیایە و ئەم بەندەیێن وینە و دەروێشێن رێیا خودێنە ، دا کو ل ڤێ دنيايێ د رووسپی و سەرفەرازبن د ناڤ جڤاک و خەلکێدا ، ئەف تێکستە دیاردکەت گەلەک کەس هەنە لسەر رووێ ڤێ دنیایێ پرسیارا رێیا ئیمانێ و پرسیارا خودێ ناکەن ،گوهداریا قەول و بەیت و شیرەت و راسپاردێن ئۆلى ناکەن و پرسیارا چاکی و باشیێ ناکەن هزرا خێر و خێراتا ناکەن و حەلال و حەرامیێ ژ هەڤ جودا ناکەن بەلکو ب وی (مراری) ئانکۆ ب مالێ دنیایێ ڤە دمژولن و خودێ ب هەق نەناسن و د دووری خودێنە و چوو ژ رێیا ئیمانێ نزانن ، بەلێ هەر کەسێ ب تنێ ب مالێ دنیایێ بگرت ل داویێ وێ پۆشمان و سەرگردان بت ، چونکە مرۆڤ ل ڤێ دنیایێ مێڤانە و ئاخرەت وارە ، ئەو کەسێن ب تنێ ب مالێ دنیایێ ڤە دمژوول چوو خۆشی و ئارامیا دنیایێ نابینن و هەست ب خودێ ناکەن و ل تەنگاڤیا نزانن چی بکەن یان ژی ب چی رەنگی خۆ خلاس بکەن و ل رۆژا ئاخرەتێ(هەق و حسابێ) دێ گونەهباربن و دێ گەلەک پۆشمان بن و جهێ وان دێ دۆژەبت ، لەوما دڤێت مرۆڤ هەردەم هزر و کار و کریارێن چاک و باش بکەت هزرەکا مرۆڤی ل دنێ بت و هزرەکا مرۆڤی ل ئاخرەتێ بت ل ڤێ دنێ خێر و خێراتا بکەت و دوعا و درۆزا بكەت و خۆ نێزیکی خودێ بکەت و دگەل دایک و باب و دۆست و هەڤال و خەلكى حەموويێ یێ راست و راستبێژبت و خۆ دوربکەت ژ فند و فێل و حیلە و حەرامیێ ، راستی رێیا خودێیە دڤێت مرۆڤ هەردەم ئی راست بە دگەل حەموو خەلكێ و يێ ئەنیەت باش بە ، چونکە راستی رەوشتەکی بەرزێ هەر مرۆڤەکی یە و ناسنامە و (خودیکا - قۆتیکا ـ ئاوێتە) مرۆڤییە دناڤ جڤاکیدا و هەروەسا ل جەم خودێ ژی ، ئەگەر رەوشتێ تە ئی باش بت ئەڤە تە ئەرکانا ئێزدیاتیێ ب جهئینا ، چونکە راستی رێیا ئیمانێ یە و رێیا هەقیێیە و رێیا خودێیە و هنجی مرۆڤێ ب راستیێ بگرت دێ ل دنێ و ئاخرەتێ ئی رووسپی و سەرفەرازبت ، هەروەسان دڤێت مرۆڤ نە ئی نەفس بلند بت بەلکو ئی نەفس کند بت و ژ کەسی نەقەحەره بەلکو حش حەموو کەسان و حەموو موخلقان بکەت ، و قەول دبێژە هەرن جەم یەک و دوو و ژ هەف نەقەحەرن چنکو ئەف دنيايه ب و براتی و موحەبەتێ و ناسكرنێ يه خۆشه ، و هەر وەسا ئەف قەول دبێژە ئەگەر تو کەسەکی کار خراب بووی و نە ئی ل سەر رێیا ئیمانێ بوی و بشتی هنگی تە رێیا هەق ناسی تو هاتیە سەر رێیا ئیمانێ و رێیا راست ل سەر وێ رێیێ بمینە و ل سەر وێ رێیێبە و بەرنەدە و نەگهۆرە رێیا خودێ رێیا راست رێیا ئیمانێیە ، و دناڤەرۆکا ڤی قەولیدا (بۆر) ئانکو هەسپ ب ڕامانا نەفسێ هاتیە مينا فەلسەفا بتریا قەولان بۆ نمونە دەمێ دبێژت(ل بۆرێ حور سواربن) ئانکو نەفسا خۆ و ئینیەتا خۆ سافی بکەن و د دل پاقژ و هزر پاقژبن و بلا کارێ وه ئى باش بت ، و دەمێ سەبەقە دبێژت (هوون سوار نەبن ل بۆرێت سەركێش) ئانکو ل دوف نەفسا خۆ نەچن ئەگەر نەفسا وە تشتێت خراب بخوازت ۰
ئەڤە ژی دەقێ قەولی یە
سلاڤێت مەلكێ كەريم
ب دەستوری خودێ۰
1- سلاڤێت مەلكێ كەريم
ببن ئاشقێ سوڕا بەريم .
ب مال و سەری وێ سوڕێ بپەرسین٠
* * *
2- سوڕا پێ دپەرستن خالقە .
موحبێ دلا مابوو مالقە۰
زۆر هاتنە دنێ دریهسپی نە دبالقە۰
* * *
3- زۆر هاتنە حەددێ مێرا۰
ئەوان گوهێ خۆ ل مەعنیا نەدگێرا۰
نەدزانی ژ کو تێ شەر و خێرا ؟
* * *
4ـ زۆر كەفتنه بەحرێت تاری۰
ئەو د مژول بوون ب وی مراری.
ئاشقێت مالێ دنیایێ چوو ژ رێیا ئیمانێ نە دبژاری۰
* * *
5- ئەو مرارە ئی ب خوینە.
هوون ژئێك مەگرن كەرب و كينه .
ئەف فێنە فێنيەكا دەرەوينه .
* * *
6- سەرا وى مراری.
ژ ئێك مەگرن دل ساری۰
دنيا يه خۆشه ب موحەبەت و براتی و ياری.
* * *
7- گاڤا غەدرا نەفسێ چووه .
هەکە جەنگێ ملیاکەتا ل دووره .
غەدر ڤەدگەرییە زووه.
* * *
8- هوون بەتال مەكەن جەنگی .
ل با يەك و دوو روونن ب هەڤدەنگی ۰
ئيمان دهێته ناسكرن ب ڤی رەنگی.
* * *
9ـ دبێژمە وە ژ حاله .
هنجييێ دلێ خۆ نەكەت سيقاله .
مينا كەڤنە خرابەكە ئەڤە سەد سالی ئی ڤالا.
* * *
10- دلێ خۆ ب سيقال كەن .
سوڕا مير كنار كەن ٠
ژ ئەو پاش قەستى بال كەن .
* * *
11- هوون دلێ خۆ سیقال کەن۰
سوڕا میر دخەیال کەن۰
هەردەم قەستا بال کەن۰
* * *
12ـ ئێکانێ ژ خۆڕا ب گيان بن .
سەر و مالێ خۆ ب شكرا دن .
ديندارا سلتان ئێزی ب ڤێ يەكێ دئێتە ستاندن .
* * *
13- ئێکانیێ ژ خۆرا ب غيرەتكەن .
رێيا سلتان ئێزى ب جەعدەكەن .
گيانێ خۆ ل بەر پەدشاديێ خۆ ب عزەتكەن .
* * *
14- چێبن و گهۆرنەکەن۰
رێیا هەقیێ رێیا سلتان ئێزی ژبیرنەکەن۰
دا ل رۆژا ئاخرەتێ روحا وە ب عەزیەت نەکەن۰
* * *
15ـ دبێژمه وه يا جێش .
هون سوار نەبن ل بۆرێت سەركێش .
ل مەزن مەيدانا مەلەكا زۆر خەندەک دئێنە پێش۰
* * *
16- ل بۆرێ حور سواربن .
ل قەولا گوهدار بن .
ب حەموو موخلقاڕا يار بن .
* * *
17- هەقە بناسێ نەفسێ.
ل رويێ ڤێ مەجلسێ.
مێر ئی خلاسه ب پرسێ٠
* * *
18- نەفسا یە ناس بێ۰
دێ دبەحرا گراندا غەواس بێ۰
تەبایا خەلکێ خاس بێ۰
* * *
19ـ فەقیرى يه ب جۆرە۰
هنجیێ نەفسا وی یە ل ژۆرە۰
ئەو زوو دکەڤت ژ بۆرە۰
* * *
20ـ هنجیێ نەفسا وی یە ل خواربت۰
سوڕا میر ل کناربت۰
ئەو دێ دایم ب میر ڕا هەڤال بت۰
* * *
21ـ هجیێ نەفسا وی یە خوارە۰
ماشێ میرێ خۆ ب حەلالی نەدخوارە۰
ژ شەرمێڕا ئی حەلالە۰
* * *
22ـ هنجیێ ب حەرامی بخۆت ماشە۰
ژ دیوانا جندیا ئەوی حاشا۰
سلتان ئێزی دێ وی هاڤێشتە پاشە۰
* * *
23- نەیە ب زۆرە و نەیە ب زارە ۰
تو ژ بلندیا وەرە خوارە ۰
رێیا خودێ ب راستیێ یە دیارە۰
* * *
24ـ راستی یە رێزانە۰
رۆنایا دلانە۰
راستی رێیا ئەزدانە۰
* * *
25ـ نەفسا بلند نەیە رێزانە۰
راستی رێیا مێرانە۰
چیای پێ گرتی مەکانە۰
* * *
26ـ راستی مەعریفەتە۰
هنجی مێرێ قەنج تەربیەتە۰
ل دنێ و ئاخرەتێ ئەو ئی ب عزەتە۰
* * *
27ـ راستی بنیات خاسە۰
ژ خاسا ئەو کاسە۰
هنجيێ خودێ خۆ بناسە۰
ئەو روح ل با خودێ خۆ یە خاسە۰
* * *
28ـ راستی بنیات زێرە۰
وان جندیا دگێرە۰
ئی هەردەم هیڤی بخودێڕە٠
ئەوێن دایم مەعامەلەتا وان بخودێڕا۰
* * *
29ـ راستی بنیات زێر بوو۰
هنجیێ بەر ب پێ بوو۰
دخوار و ژێ نەی تێربوو۰
* * *
30ـ بۆرێ خۆ لغاف کەن۰
رێیا هەقیێ قەنج چاک كەن۰
ل میرێ خۆ سلاڤ کەن۰
* * *
31ـ بۆرێ حڕێنا نەکە۰
رێیا هەقیێ ژبیرنەکە۰
هەرە ل دۆستێ خۆ سلاڤبکە۰
* * *
32ـ دبێژمە وە یا ساقی۰
شرۆڤەبکە هەقی۰
دڤێ دایم بۆرێ وە ئی ب لغاف بی۰
* * *
33ـ ژ بۆرى ڤەبە وەختێ هەرە۰
لغافا راستیێ بدە سەرە۰
خودانێ بۆرى سەر پشتا وی گۆیکەرە۰
* * *
34ـ دبێژمە وە گەلی ئێزدیا۰
هنجیێ رێیا ئیمانا خو بناسيە۰
ئەوی هون کر ب مەعنیا۰
* * *
35ـ هنجیێ رێیا خودێ خۆ بناسە۰
ئەو دیوارەکی ژ ئەساسە۰
ئەو روحەکە ل بەر پەدشێ خۆ گەلەکە خاسە۰
* * *
36ـ هنجیێ گیرڤانێ هەقیێ ل بەرە۰
حسابەکە زۆرە ل سەرە۰
* * *
37ـ هنجیێ گیرڤان ب راستی ل بەرە۰
دێ چتە دیوانا ب مال و سەرە۰
* * *
38ـ فەقیری ئەرکانەکی چێیە۰
دەروێشەکی خۆڤەکێ یە۰
ئێ دایم باقی هەر خودێ یە۰
ئەم دکێمین و خودێ ئی تەمامە۰
ـــــــــــــــــــــــــــ
فەرهەنگۆک :
۱ـ سلاڤێت مەلكێ كەريم : مەلکێ کەریم ناڤەک ژ ناڤێت خودێ یە ، ئانکو تاوسی مەلەکە ، و رامانا (سلاڤێت مەلكێ كەريم) ئانکو شیرەت و راسپاردێن تاوسی مەلەک بۆ مرۆڤان۰
۲ـ بەریم : بەرێ ، کەڤن ، قەدیم۰
۳ـ مالق : ژ پەیڤا عەرەبی (مُعلق) هاتیە رامانا دالەقاندی ، هەلاویست ددەت۰
٤ـ بالق : ژ پەیڤا عەرەبی(بالغ) هاتیە ل ڤردا رامانا مرۆڤێ گەهشتی دهێت ۰
۵ـ مرار : گۆشتێ حەرام یێ بێهن کەفتیێ و گەنی بووی ، بەلێ د سەبەقێدا ب رامانا (مالێ دنیایێ ) دهێت ، سەبەقە دخوازە بێژە کو هندەک مرۆڤ ل دنیایێ هەینە ل دوف تەمایا مالێ دنیایێ کەتنە و وان های ژ خودێ و ئیمانێ و خێرێ و کارێ باش نینە و هزارا ئاخرەتێ ناکەن و ل بیرا خۆ نائینن ۰
٦ـ فێن : دنیا ، دەم ! سەبەقە دخوازە بێژە ژ بەر مالێ دنیایێ ژ ئێک و دوو نەقەحەرن و دلێ خۆ ژێک نەهێلن ، ئەڤ دنیایە یە فێلبازە و دێ وە د سەردا بەت هون ژ هەف نەقەرن ئەف دنیایە ب تفاقێ و خۆشيێ و براتیێ یە خۆشە٠
۷ـ یار : خۆشتڤی ، موحب ! دەمێ دبێژە( ب هەموو موخلقاڕا یاربە ) ئانکو حش حەموو کەس و موخلقان بکە هەکە ل سەر چی باوەری و چ ملەت بە ، چنکو ل گۆر ئێزدیاتیێ کەسێ ئێزدی بت و بڤێت دگەل خودێ بت نابت ب چ شێوا ژ خەلکێ بقەحەرت۰
۸ـ سیقال : هوون ، هێنک ، فێنک.(طمئنينه)٠
۹ـ عەزیەت : ئێشاندن۰
۱۰ـ جێش : رێزان ، زانایێن ئۆلی ۰
۱۱ـ بۆر : ئانکو هەسپ ل ڤردا ب رامانا (نەفس) دهێت۰
۱۲ـ لغاف : هەفساڕ ، ل ڤردا رامانا گرتنا نەفسێ ددەت۰
۱٤ـ جندى : ئەوێن ل پێ رێیا خودێ دچن ، مۆمن۰
۱۵ـ خاس : چاک ، باش ۰
۱٦ـ خەندک : کەند و کۆر ، جهێن بلند و رێیا نەخۆش۰
۱۷ـ خۆڤەکێ یە : ژ خودێ ترس ۰
۱۸ـ نەیە زۆرە و نەیەب زارە : ئاکو رێیا خودێ نەيه ب زەحمەته و نه ب خورتییە و نە بەس ب ئاخفتنێيه۰
۱۹ـ جەنگ : ترس ۰
۲۰ـ هەڤدەنگ : ئێک رێزی۰
۲۲ -ناسێ نەفسێ : ئانکو ناسینا خۆ سەبەقە دخوازە بێژە دڤێت مرۆڤ خۆ بناست و هەر وەسا خودێ بناست ۰
۲۳ـ نەفسا یە ناس بێ : کەسێ خۆ بناست ! ل ڤردا ئانکو مرۆڤێ خۆ ناسبکە و خودێ بناسە دێ د ژیاناخۆدا ئی سەرکەفتی بت و دێ کارت ل بەرامبەر ئاریشێن ژیانا خۆ بسەكنت مینا غەواسی د بەحرێدا چنکو ئەو وێ خۆ دناست و وێ خودێ دناست و رێیا خودێ دناست ئانکو ئەو کەسەکی زانایە۰
۲٤ـ توو ژ بلندیا وەرە خوارە : خۆ مەزن نەکە ۰
۲۵ـ تۆک : جلەکە سپی و نازکە ! و دڤێت مرۆڤێ ئێزدی دبەرخۆ بکە و دەمێ مرۆڤی دبەرخۆکر دڤێت کار و هزرێت مرۆڤی وەکی وێ جلکێ ئی پاقژ و سافی بن ۰
۲٦ـ زۆر هاتنە دنێ دریهسپی نە دبالقە : سەبەقە دخوازە بێژە هندەک هەنە دان عەمرن ئانکو ب عەمری د مەزنن و د ریهسپینە لێ بەلێ ب ئیمانێ و ناسینا خودێ و رێیا خودێ تشتکی نزانن لەوما سەبەقە دبێژە نەگەشتنینە ئانکو دژیانا خۆدا نە د زانانە مینا گەنجەکی نوهاتی و شاشیا بکەت۰
٢٧- فەقیر : ئەو کەسێ بۆ خودێ خۆ دشکینت و خۆ دوری خۆشی و لەڤزەتێن دنیایێ دکەت و جۆتبونێ ناکەت ئانکو نا زەوجت بەلکو بتنێ عەبادەتێ دکەت و دبتە ئاشقێ خودێ۰
۲۸ـ سەرکێش : سەر بەردای ئانکو نە ئی کۆنترۆلکری ! ل ڤردا رامانا نەفسا خراب ددەت ،
و دەمێ سەبەقە دبێژت (هون سوار نەبن ل بۆرێت سەركێش) ئانکو ل دوف نەفسا خۆ نەچن ئەگەر نەفسا وە تشتێت خراب و نە ئی ل رێیا خودێ بخوازت۰
۲۹ـ ل بۆرێ حور سواربن : ئانکو نەفسا خۆ و ئینیەتا خۆ سافی بکەن و د دل پاقژ و هزر پاقژ بن و خوان کارێت باش بن ، و پەیڤا حور ئانکو دل پاقژ و هزر پاقژ ۰
٣٠- سيقال : ئارامی و تەنایی و هێنک ، فێنک ۰
۳۱ـ سوڕا مير كنار كەن : ئانکو ئیمانا خۆ بهێز کەن و نە د شکداربن ، سەبەقە دخوازە بێژە ئیمانا خۆ قەوی بکە و پاشی پشت راست قەستا خودێ بكه بۆ هیڤیێت خۆ و ئی پشت راستبە خودێ دێ باشی بۆتە کەت۰
٣١- سوڕا میر دخەیال کەن : ئانکو بلا هەردەم خودێ د هزر و بیرێن تە دابت۰
۳٢ـ هنجیێ نەفسا وی یە ل ژۆرە۰ ئەو زوو دکەڤت ژ بۆرە : ئانکو هنجی کەسی نەفس بلند و خۆ ببینە ئەو نکارە ل سەر رێیا خودێ بە و دێ ل دوف نەفسا خۆ چت و شاشیا کەت و دێ رێیا خودێ بەردەت مینا سوارچاکەکی ل سەر سوارێ خۆ یێ بێ هێز و تاقەت بت ونکارت کۆنترۆلێ ل سەر سوارێ خۆ بکەت چنکو زێدە یێ پشت راستبوو و یێ بێ ئاگەهبوو لەوما دێ ژ سەر سوارێ خۆ کەڤت ، لەوما دڤێت مرۆڤ ئی نەفس کند بت هەتا ل سەر رێیا خودێ و رێیا ئیمانێ بمینە و بەردەوام بە۰
۳٣ـ هنجیێ نەفسا وی یە ل خواربت ، سوڕا میر ل کناربت ، ئەو دێ دایم ب میر ڕا هەڤال بت : سەبەقە دخوازە بێژە هنجی کەسێ نەفس کند بت و ئیمانا وی یە ب هێز و قایم بت و نە ئی ب شک بت ئەو کەسە دێ ئی نێزیکی خودێ بت مینا هەڤال ئانکو دێ خۆشتڤیێ خودێ بت و دگەل خۆدێ بت۰
۳٤ـ هجیێ نەفسا وی یە خوارە : هنیێ نە ئی راست و راستگۆ و دژیانا خۆدا نە ئی ل سەر رێیا راست بوو بەلکو ل سەر رێیا خوار دمەشیا و دچوو۰
۳٥ـ راستی بنیات خاسە ، ژ خاسا ئەو کاسە۰
هنجيێ خودێ خۆ بناسە ، ئەو روح ل با خودێ خۆ یە خاسە :
ئانکو راستی رێیا راستە و ئەڤە رێیا خاسا و چاکا یە و هنجیێ خودێ خۆ باش بناسە روحا وی ل جەم خودێ یە ب رومەتە و یە باشە و پەیڤا خاس ئانکو باش ۰
۳٦ـ راستی بنیات زێرە ، وان جندیا دگێرە ،
ئی هەردەم هیڤی ب خودێڕە ،ئەوێن دایم مەعامەلەتا وان بخودێڕا :
ئانکو راستی رێیا خودێ یە و مینا زێرە و بۆ وان کەسايیە ئەوێن هیڤیا خۆ دگەهینە خودێ ب راستی و دایم ل پێ رێیا خودێ دچن و ژیانا خۆ مینا خودێ دڤێت ب رێڤەدبەن و چ کاران ناکەن خۆ قەولێن خودێ ب شاشی و گونەھ دانابیت ۰
۳٧ـ راستی بنیات زێر بوو ، هنجیێ بەر ب پێ بوو ، دخوار و ژێ نەی تێربوو :
ئانکو راستی و هەقیا خودێ مینا زێرە و هنجی کەسێ خودێ ناسی و ل پێ رێیا خودێ چۆ چ جاران ژ وێ رێیێ تێر نابت بەلکو هەردەم دخوازە ل پێ رێیا خودێ بە چنکو هەستکرن ب خودێ نەفسێن پرسی بۆ ئارامی و خۆشیێ تێردکەت و ئارامیێ ددلێ مرۆڤیدا پەیدا دکەت هەروەکو دقەولێ (سورا) هاتی و دبێژە ئەو سور ئانکو خودێ نەفسێن برسی تێر دکەت۰
۳٨ـ بۆرێ خۆ لغاف کەن ، رێیا هەقیێ قەنج چاک كەن ، ل میرێ خۆ سڵاڤ کە :
ئانکو کارێن خۆ و هزرێن خۆ باشبکەن و نەفسا خۆ بگرە و ل دوف نەچە و دوعایا بۆ میرێ خۆ ئانکۆ بۆ خوداێ خۆ بکە و خۆ نێزیکە۰
۳٩ـ دڤێ دایم بۆرێ وە ئی ب لغاف بی : ئانکو دڤێت هەردەم وە های ژ نەفسا خۆ هەبە و ل دوف نەچن و هەردەم خودێ ل بیرا وە بە۰
٭ ل سەبەقا ئێکێ و دووێدا هندک قەولبێژ ب ڤی رەنگی دبێژن ۰
سلاڤێت مەلکێ کەریم
ئەز بوم ئاشقێ سورا بەریم
ب مال و سەری ئەو سور دپەرستیم
***
سوڕا پێ دپەرستن خالقە .
موحبێ دلا مابوو مالقە۰
زۆر هاتنە دنێ دریهسپی نە دبالقە
بەلێ ئەگەر ئەم باش گوهێ خۆ بدەنە قەولی ناڤێ وی (سلاڤێت مەلکێ کەریم) ئانکو شیرەتێن مەلکی کەریم و مەلکێ کەریم ناڤەک ژ ناڤێت خودێ یە ل ڤردا ئەو وێ شیرەتان دکە چاوا ئەو دێ بێژت :
ئەز بوم ئاشقێ سورا بەریم
ب مال و سەری ئەو سور دپەرستیم
٭٭٭
سوڕا پێ دپەرستم خالقە .
ئانکو خودێ وێ دبێژە ئەز ئاشقێ خالقێ خۆمە
لەوما ل ڤردا یا دورستر و راستتر ئەوە :
ببن ئاشقێ سورا بەریم
ب مال و سەری ئەوێ سوڕێ بپەرسین٠
٭٭٭
سوڕا پێ دپەرستن خالقە .
ل ڤردا دورستترە و بتر يه ڕۆن و ئاشکەراییە و هەروەسا ئەڤ قەول شیرەت و راستپاردەنە ئانکو ئەف قەول دبێژە دڤێت هوون د وەسا بن و وەسا بکن ۰۰۰۰۰ هتد نەک باسی کەسەکی دکەتە تاکو بێژە ئەز ۰
و دەمێ هندەک قەولبێژ دبێژن ئەز چێدبە ئەو ژ ئەشقا خۆ بۆ خودێ و بۆ قەولی وەسان گۆتینە و ئێکی قەول دایە ئێکی و پاشی هاتیە ژبیرکرن و هەما بویە ( ئەز بوم ئاشقێ ۰۰۰)
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق